Gisteren kwam ik erachter dat ik een 'invasieve exoot' ben. Voor mij was het ook een verrassing. Dat er xenofobische en racistische gedachten in mij huizen was ook compleet nieuw. Een invasieve exoot met xenofobische neigingen. Klinkt tegenstrijdig.
Theatergezelschap Walden had mij uitgenodigd voor hun performance 'Radix'. Hierin vertellen ze over 'invasieve exoten'. Dit zijn planten of dieren die hier van nature niet voorkomen en schadelijk zijn voor de omgeving. In de hoofdrol de Japanse Duizendknoop. Een, u raadt het al, van origine Japanse plant die ooit ter onderzoek hiernaar toe is gehaald en vervolgens haar eigen leven is gaan leiden. Prima plant op het eerste gezicht. Niet mooi, niet lelijk. Laat gaan zou je denken. Ware het niet dat de Japanse Duizendknoop een invasieve exoot is. Een sluipmoordenaar die een grote bedreiging vormt voor de biodiversiteit hier. En dat niet alleen, dit stuk flora is in staat om wegen, kades en zelfs huizen te ontwrichten. In Engeland kun je geen hypotheek krijgen op wanneer blijkt dat de Duizendknoop zich in je tuin bevindt.
Weg met die exoten dus, zei ik. We moeten niet meer zomaar alles uit het buitenland, hoe mooi en interessant misschien, zomaar ons land binnenlaten? Wilders zal blij zijn met jullie kunstwerk, grapte ik nog.
Het viel even stil. Dit was niet helemaal het effect waar ze op gehoopt hadden. Walden is een gezelschap van, wat cynische mensen, 'gutmenschen' noemen. Met veel zorg behandelen ze hedendaagse vraagstukken. Verantwoord en met nuance. Ik waardeer ze enorm. Hun voorstelling 'Windstilleven' is een van de mooiste die ik in mijn leven zag.
Stiekem genoot ik van de verwarring die ik zag ontstaan. Hadden uitgerekend zíj nou met alle goede bedoelingen een pamflet voor vreemdelingenhaat gemaakt? Meteen ontstond er een discussie hoe dit aan te passen. 'Ja maar planten bestaan uit verschillende soorten, daarvan mag je sommige dan toch weren? Van de mens is maar één soort'.
Ik vind het mooi wanneer kunst je in verwarring brengt. Wanneer het standpunt niet helemaal helder is. Het grijze gebied. Migratie ís nu eenmaal een moeilijke uitdaging en het bréngt ook problemen met zich mee. Dat je daarom alle grenzen dicht gooit is weer het andere uiterste.
We zaten midden in deze discussie toen ik een telefoontje kreeg. Mijn vriendin en ik kregen het huis waarop we geboden hadden. Als Limburger een huis in Amsterdam. Wie is hier nu de invasieve exoot?