Ik weet nog heel goed hoe een meisje op mijn middelbare school van de trap viel ten overstaan van een volle aula. Een pubernachtmerrie. Je wil verdwijnen. Door de grond zakken.
Zo niet dit meisje. Ze viel, maakte een vreemde rol, stond met een rare zwier weer recht, keek met een glimlach de lachende aula aan alsof ze net een moeilijke turnoefening had volbracht en maakte een diepe buiging.
Er viel voor ons niks meer te lachen. Ze had haar val omarmd en omgebogen tot een kleine show. Als je haar toch uitlachte, lachte je eigenlijk jezelf uit.
Deze eigenschap maakte dit meisje in al haar kwetsbaarheid onaantastbaar. Ze was niet bang om fouten te maken. Wat anderen van haar vonden had geen 'pak' op haar. Zoals water van het verendek van een eend afglijd.
De theaters zijn weer open en ik kan weer try outen. Ik speel iets wat nog niet af is. Waarbij dingen dus fout gaan. Voor de ogen van een betalend publiek. Een nachtmerrie.
Ik moet vaak denken aan de les die dat meisje me op de middelbare school zo glorieus leerde. Gun jezelf de vrijheid om te falen.
Want natuurlijk wil ik het goed doen. Natuurlijk wil ik dat alles meteen klopt. Natuurlijk wil ik dat mensen direct laaiend enthousiast zijn.
Maar dat is een eindresultaat. Het échte werk is de weg daar naar toe. Het gaat niet om de succesvolle voorstelling in een uitverkocht Carré. De belangrijkste momenten zijn de mislukte optredens voor een halflege zaal ergens diep in de provincie. Dat zijn de momenten van groei. Die heb je nodig om verder te komen.
De grote truc is je comfortabel te voelen in falen. Zodra je dat kan ben je vrij. Niemand wil kijken naar iemand op een podium die zijn best doet. Die wil voldoen. Dat is saai en verkrampt.
Dit is precies het mooie en doodenge aan dit vak. Als cabaretier krijg je direct terug wat je geeft. Ben je bang dat ze je niet leuk vinden? Ze zullen je niet leuk vinden.
Maar durf je schaamteloos jezelf te zijn en kom je het publiek iets geven in plaats van iets van ze te willen, dan krijg je vertrouwen. Dat is de paradoxale les van 'falen'. Als je durft te falen kun je eigenlijk niks fout doen.