Armen sterven vaker aan corona dan rijken. Dit blijkt uit een onderzoek van sociaal-epidemioloog Anton Kunst. Twee keer zo vaak om precies te zijn. Arme mensen hebben een slechtere gezondheid, wonen met meer mensen op een kleiner oppervlak en hebben beroepen waarbij thuiswerken en afstand houden vaak niet mogelijk is.
Afgelopen week kreeg ik te horen dat er weer een betaalde opdracht niet doorging vanwege aangescherpte maatregelen. Hierdoor ben ik deze maand officieel arm. De vastgestelde grens ligt op 1090,euro per maand. Dankzij het virus haal ik deze maand die grens niet.
Ik moest denken aan een nachtelijk gesprek in café Weemoed met de Schaesbergse schrijver Anton Dautzenberg. Hij vertelde me dat hij de gelofte van armoede had afgelegd op het moment dat hij koos voor het kunstenaarschap.
Ik kan me geen keuzemoment herinneren. Van kinds af aan is het podium voor mij de enige optie. Ook als ik naar Dautzenbergs loopbaan kijk zie ik weinig keuze. Zijn indrukwekkende engagement met de minder bedeelden en verschoppelingen, waarmee zijn werk doorspekt is, toont eerder een 'moeten'.
Feitelijk gezien loop ik deze maand dus een verhoogd risico om te sterven aan het virus. Financieel zit ik onder de armoedegrens, mijn huis is kleiner dan dat van vrienden en voor mijn beroep, wat ik op dit moment niet eens kan uitoefenen, is thuiswerken geen optie. Het is dat ik relatief jong ben en geen migratie achtergrond heb, anders zou ik me volgens de statistieken echt zorgen moeten maken.
Voor de duidelijkheid, ik ben me bewust van de absurde vergelijking. Ik ken geen armoede. Ik heb het geluk gehad geboren te zijn in een warm nest, kreeg daarbij wat talent voor het podium en kansen om hier mijn brood mee te verdienen. Al scheer ik deze dagen af en toe langs de randen van de armoede, de afgrond hoef ik niet te vrezen.
Maar dat wil niet zeggen dat de afgrond er niet is. Deze pandemie maakt eens te meer duidelijk hoe genadeloos mensen die met minder geluk ter wereld zijn gekomen over de rand worden geduwd.
We zijn geneigd om te denken dat we verantwoordelijk zijn voor ons eigen geluk. Dat succes maakbaar is.
Afkomst, opvoeding, talent, karaktereigenschappen zijn geen keuzes. Hoe we omgaan met diegene die minder bedeeld zijn is wel een keuze. Want je hebt geluk als je geen pech hebt.